|
|
|
Buobas che fan da siglir cun la corda
Loretta e Francisca emprovan da siglir adina exact il medem mument. Leutier ston ellas adina rir e lahergnar.
Szene anhören
|
|
Affons che dattan balla
Natalia e Severin fieran in a l'auter ina balla blaua loma da gummi. Natalia ei en sport da scola fetg buna da fierer bals, pertgei ella tucca fetg exact culla balla. Perquei eis ella bunamein en mintga pausa vidlunder da trenar vinavon da fierer la balla cun sias amitgas ed amitgs.
Szene anhören
|
|
Scutinem sin scala (esser inamuraus)
Quei ei Silvio e Milena. Els chilleschan sin scala, nua ch'els sesan bunamein mintga pausa. Silvio enconuscha gia da pign ensi Milena. Els dus miran vi tier las duas buobas che fan da siglir culla corda. Loretta ei la buoba culs cavels stgirs. Silvio ei tut incantaus: "Loretta sa siglir il meglier. Negin sa quei aschi bein sco ella!"
Cheu damonda Milena Silvio: "Ti has tegn jeu feeetg bugen Loretta, hmm?" e surri in techet. Silvio vegn cotschens e dat lev il tgau. Pertgei quei ch'ella ha detg ei ver. Speronza di ella vinavon quei a negin. Pertgei el sa sez buc sch'el less raquintar quei a zatgi. Sulettamein Milena sa uss ch'el ha propi ualti bugen Loretta.
Szene anhören
|
|
En las caultschas (penibel)
Cheu stat Adrian e tuts miran sin el. O na, con malemperneivel ei quei per el. El ha fatg ellas caultschas. Mo in tec, aber las buobas Anna, Rina e Maria han sefatg en immediat e miran sin el. Rina stat enamiez e ri o el e muossa era aunc sin el, aschia che tuts vesan ei. Ella cloma: "Quei stuein nus exnum raquintar a tschels dalla classa, quei ei schi legher, Adrian fa aunc ellas caultschas!"
Cheu vegn uss aunc Filip – il buob cul t-shirt blau. Filip ei il meglier amitg dad Adrian ed el sa schon che quei schabegia magari ad Adrian. El queta quei era insumma buca schi nausch. Filip stat ussa dasperas e sa insumma buca, tgei far.
Szene anhören
|
|
Separaziun dils geniturs (dispeta en famiglia)
Cheu stat Alina, la buoba cun las caultschas sdrimadas vidaneu. Alina bragia. Ella ei schi tresta. Per cletg ein Daniel e Mariana cheu e consoleschan ella. Alina di ad els dus ch'ella vegli insumma buca ir pli a scola. Pertgei il bab hagi detg ch'el mondi en cuort ord casa. Lu ei Alina tut persula cun la mumma. Bab e mumma tschontschan strusch pli in cun l'auter e mintgaton auda Alina ch'els sescognan. Igl ei insumma buca bi pli a casa. E la mumma ei adina aschi seriusa. Ella ei era vegnida bia pli strentga e sevila pli savens che schiglioc.
Alina ha detg quei mo a Daniel ed a Mariana, che siu bab mondi ord casa e ch'ella hagi gronda tema da veser el mo fetg darar pli. Perquei eis ella tresta e sto savens bargir.
Szene anhören
|
|
Sin baun (violenza a casa) + text alternativ
Giulian sesa sin baun. Tut persuls. Ed el mira giun plaun. Il schui ed il bratsch fan schi mal ad el. Il bratsch ei tut cotschens. Quei astga aber negin veser. Perquei ha sia mumma mess si ina fascha. Ella ha detg: "Quei dias ti a negin, capiu?! Quei va tier a negin nuot." Quei di ella mintga ga. Tochen uss ha el era aunc mai tschintschau cun auters sur da quei.
Siu bab ha dau ier ualti fridas ad el, ch'el ha ina gronda noda blaua sil schui. E
plinavon ha siu bab dau ad el schi ferm in stausch, che Giulian ei daus entuorn ed ei aunc sefatgs pli fetg mal. Per che negin sefetschi en zatgei, tila Giulian adina en resti cun mongia liunga.
Uss vesa Bene Giulian che sesa sil baun e va vi tier el. Bene sa buc tgei ch'ei schabegiau cun Giulian. El stat zaco mal per Giulian, perquei che quel ei adina aschi quiets ed el tratga per el: "Atgnamein less jeu bugen dumandar Giulian tgei ch'ei seigi cun el e daco ch'el seigi adina setratgs en aschi fetg era da schi bial'aura sco oz!" El queta era che Giulian seigi bunamein adina trests.
Szene anhören
text alternativ
Giulian ei sgarscheivel trests. Sia scolasta ha sevilau avon sin el. El veva fatg in tec tuppadads, denton quasi per sbagl, el vuleva insumma far nuot empaglia ed ha insumma buca manegiau ei mal ed ussa tratga el, ch'ella hagi insumma buca pli bugen el. Dasperas ha el toch aschi bugen sia scolasta!
Uss vegn Bene vi sper il baun da Giulian. El stat zaco mal per lez, perquei che quel ei tuttenina aschi ruasseivels, ed el tratga: "Atgnamein dumandass jeu bugen Giulian, tgei ch'ei seigi cun el!"
Szene anhören
|
|
In dils geniturs malsauns (dependenza da drogas, malsogna psichica ...) + text alternativ
Cheu stat Mirja buca dalunsch dalla seiv. Gest ha ella aunc fatg cun las duas autras buobas in legher giug da sblatschar ed ellas han giu grond gaudi ensemen. Aber uss sa ella buc tgei ch'ella duess far. Sia mumma stat sper la seiv e cloma ella. Aber mumma cloma schon puspei aschi curios. Il pli bugen vess Mirja che sia mumma mass puspei spert a casa e che tschels affons vesessen buca ella aschia.
La mumma da Mirja ha ina malsogna ch'ins vesa buca direct. La mumma da Mirja ei savens tresta e tschontscha magari aschi curios. Lu capescha Mirja insumma buca tgei ch'ella manegia. Mirja less aber buca tschintschar da quei, pertgei ella sa, las mummas da tschels ein auter.
Szene anhören
text alternativ
Cheu stat Mirja buca dalunsch dalla seiv. Grad ha ella aunc fatg cun las duas autras buobas in legher giug da sblatschar ed ellas han giu bi ensemen. Aber uss sa ella buc tgei ch'ella duess far. Sia mumma ei vegnida vi tier la seiv e cloma ella. La mumma ha cun ella ina capetscha. "Per tgei?", sevilenta Mirja, "jeu hai toch priu mia capetscha. Jeu sun toch schon gronda avunda!"
Sia mumma fa adina aschia sco sch'ella fuss aunc schi pintga. Era la scolasta ha schon detg che Mirja sappi vegnir persula a scola senza che la mumma vegni adina cun ella.
Szene anhören
|
|
Mattatschas tgi saglian cun la corda
Loretta e Franziska amprovan da sagleir adegna exact igl madem mument. Dantant stonigl reir trasor.
Szene anhören
|
|
Unfants tgi gioian cun la balla
Natalie e Severin pattan ena balla da gumma ve e no. An gimnastica è Natalie fitg buna an pattar ballas, perchegl tg’ella so mirar fitg precis cun la balla. Perveia da chegl exercitesch’la anavant da pattar la balla cun las sias ameias ed igls sies ameis, e chegl prest durant mintga pôssa.
Szene anhören
|
|
Scutinem sen la stgela (esser inamuro)
Chegl èn Silvio e Milena. Els èn sa fatgs cumadevels sen la stgela, noua tgi tschaintan prest da mintga pôssa. Silvio canoscha Milena gio da pitschen anse. Els dus vardan las dus mattatschas tgi exerciteschan da sagleir cun la corda. Loretta è la mattatscha cugls tgavels stgeirs. Silvio è incanto: “Loretta so sagleir igl migler cun la corda. Nign so far chegl schi bagn scu ella!”
Cò dumonda Milena Silvio: “Te paras d’aveir fiiitg gugent Loretta, hmm?” e surrei en poet. Silvio vign cotschen e dat levet digl tgea. I constat. Speranza rachint’la chegl a nign. Perchegl tg’el so sez betg, sch’el vot rachintar chegl ad ensatgi. Angal Milena so ossa tg’el ò propi fitg gugent Loretta.
Szene anhören
|
|
Ainten las tgotschas (penibel)
Cò stat Adrian e tots vardan el. O na, chegl è malampernevel. El ò fatg ainten las tgotschas. Angal en po, ma las mattatschas Anna, Rina e Maria on s’accurschia chegl dalunga e fixeschan el. Rina stat aintamez e rei or el e mossa er anc sen el, uscheia tgi tots son vaseir chegl. Ella cloma: “Chegl stuainsa rachintar agls oters dalla classa, chegl è schi legher, Adrian fò anc ainten las tgotschas!”
Cò vign Philipp notiers – igl mattatsch cugl t-shirt blo. Philipp è igl migler cumarat dad Adrian e so gio, tgi chegl capeta mintgatant ad Adrian. El catta chegl er ansomma betg nosch. Philipp stat ossa dasperas e so ansomma betg, tge tg’el duess far.
Szene anhören
|
|
Separaziun digls genitours (dispeta da famiglia)
Cò stat Aline, la mattatscha cun las tgotschas strifladas. Aline bragia, perchegl tg’ella è schi tresta. Per cletg èn Daniel e Mariana tar ella e la consoleschan. Aline tradescha ad els tg’ella vot ansomma betg ple eir a scola. Perchegl tgi bab ò detg tg’el bandunga bagnspert lour datgesa. Alloura è Aline tot suletta cun mamma. Mamma e bab baitan strousch ple l’egn cun l’oter e mintgatant sainta Aline tg’els on dispeta. Igl è ansomma betg ple bel a tgesa. E mamma è adegna schi seriousa. Ella è er neida bler pi strantga e marmogna pi savens tgi avant.
Aline ò angal rachinto a Daniel e Mariana tgi bab vign ad eir davent da tgesa e tg’ella ò gronda tema da vaseir el angal ple fitg darar. Chegl la fò tresta ed ella stò bargeir savens.
Szene anhören
|
|
Segl banc (violenza a tgesa) + Alternativa
Cò tschainta Julian segl banc. Tot sulet. Ed el varda segl palantschia. La sia spatla ed igl sies bratsch fon schi mal ad el. Igl bratsch è tot cotschen. Chegl duess pero nign vaseir. Perchegl ò sia mamma anfaschea igl bratsch. Ella ò detg: “Chegl rachintast a nign, ast santia?! Chegl stò nign saveir.” Chegl dei’la mintga geda. Anfignen ossa ò el er anc mai ruschano cun oters davart chegl.
Sies bab igl ò schlago ier fitg ferm, uscheia tg’el ò en grond tatg blo alla spatla. E tiers chegl ò sies bab stumplo el schi fitg tgi Julian è crudo ed ò sa fatg mal anc pi fitg. Per tgi nign s’accorscha ensatge, teira Julian adegna aint vistgadeira cun mongias lungas.
Ossa vei Bene Julian a tschantar segl banc e vo ve tar el. Bene so betg, tge tgi è capito cun Julian. Ensacu ò’l cumpassiun cun Julian, perchegl tg’el è adegna schi quiet, ed el painsa: “Ansasez dumandessa gugent a Julian, tge tg’igl è, e pertge tg’el è adegna sa tratg aint uscheia gross, er da bel’ora scu oz!” El ò l’impressiun tgi Julian è prest adegna trest.
Szene anhören
Ausweichtext
Julian è fitg trest. La sia scolasta ò murmagnea ansant. El ò fatg en po narradads, ma el ò propi betg lia romper ensatge ed ossa crei el tg’ella ò ansomma betg ple gugent el. Dasperas ò’l gio schi gugent la sia scolasta!
Ossa vign Bene damanevel digl banc. El ò ensacu cumpassiun cun Julian, perchegl tg’el è tottanegna schi quiet, ed el painsa: “Ansasez dumandessa gugent a Julian, tge tg’igl è ansomma!”
Szene anhören
|
|
Genitour malsang (dependenza, malsogna psichica…) + Alternativa
Cò stat Mirja dasper la seiv. Ella ò gist anc giuia cun las otras dus mattatschas en gi da splatscher ed ellas on gia legher ansemen. Ma ossa so’la betg, tge tg’ella duess far. Sia mamma stat sper la seiv e cloma ella. Ma ella cloma puspe schi curious. Igl pi gugent vess Mirja, schi sia mamma gess spert puspe a tgesa e tg’igls oters unfants veian ella betg uscheia.
La mamma da Mirja ò ena malsogna tg’ins so betg propi vaseir. La mamma da Mirja è savens tresta e baita mintgatant schi agen. Alloura tgapescha Mirja mianc, tge tg’ella manegia. Mirja vot pero betg ruschanar da chegl, perchegl tg’ella so tgi las mammas digls oters èn otras.
Szene anhören
Ausweichtext
Cò stat Mirja sper la seiv. Ella veva gist anc giuia cun las otras dus mattatschas en legher gi da splatscher ed ellas on gia bung ansemen.
Ma ossa so’la betg, tge tg’ella duess far. Sia mamma è neida sper la seiv e cloma ella. La mamma ò cun ella ena tgapitscha. “Pertge?”, sa rabgainta Mirja, “Ia va gio piglia la mia tgapitscha. Ia sung gronda avonda!”
Sia mamma fò adegna uscheia, scu schi ella fiss anc schi pitschna. Er la sia scolasta ò gio detg, sia mamma duess betg adegna purtar Mirja an scola, ella saptga gio dadei eir suletta.
Szene anhören
|
|
Buabas ca saglian cun la corda
La Loretta a la Franziska amprovan dad adigna saglir prezis igl madem mumaint. Ellas ston trasor cihargear.
Szene anhören
|
|
Unfànts ca giojan cun la bura
La Natalie ad igl Severin fieran vei a nà egna bura blaua da guma-spema. An gimnastica e la Natalie fetg bùna da fierer buras, parquegl c’ella sa mirar fetg exact cun la bura. Parquegl exerzitescha ella prest mintga possa cugls seas amitgs da fierer la bura.
Szene anhören
|
|
Scusatems sen stgeala (easser inamuro)
Quegl en igl Silvio a la Milena. Els sean cumadevel sen stgeala, sco bunameing mintga possa. Igl Silvio ancanuscha gea la Milena davent da c’els earan me pintgets. Els dus vardan vei tier las duas buabas c’exerziteschan da saglir cun la corda. La Loretta e la buaba cugls tgavels stgirs. Igl Silvio gi: «La Loretta sa saglir igl miglier. Nign oter sa quegl aschi bagn sco ella!»
Qua ampeara la Milena igl Silvio: «Tei paras gea da ver fetg bugent la Loretta, hmm?» ad ella ri ampo. Igl Silvio davainta cotschen a dat leavet digl tgieu. Ea, quegl c’ella gi e ver. Sprànza raquenta ella anavànt quegl a nign. El sa gea sez betga sch’el vut gir quegl ad anzatgi. Me la Milena sa ussa, c’el â propi fetg bugent la Loretta.
Szene anhören
|
|
An la tgòltscha (penibel)
Qua sta igl Adrian a tuts vardan separ el. Oh na, quànt malamparnevel ca quegl e par el. El â scho ir igl pisch an las tgòltschas. Me ampo, mo las buabas Anna, Rina a Maria ân gest santieu egl a vardan separ el. La Rina stat amiez a ri or el a mussa ear ànc sen el, ascheia ca tuts vezan egl. Ella cloma: «Quegl stuainsa gest raquintar a tut tschels da la classa, quegl e aschi legher, igl Adrian fa ànc pisch an las tgòltschas!»
Qua vean igl Philipp vetier – igl buab cugl t-shirt blau. Igl Philipp e igl miglier amitg digl Adrian ad el sa schon ca quegl capeta mintgatànt agl Adrian. Ad el para quegl nut nosch. Igl Philipp stat ussa dasperas a sa anzuma betga tge far.
Szene anhören
|
|
Separaziùn digls geniturs (daspeta an famiglia)
Qua stat l‘Aline, la buaba cun la tgòltscha sdrimada. L‘Aline dat is parquegl c‘ella e aschi tresta. Par furtuna en igl Daniel a la Mariana tier ella a consoleschan ella. L‘Aline tradescha ad els dus c’ella vigli anzuma betga ple ir a scola. Sieus bab â getg c’el vomi prest davent da tgea a star anzanouas oter. Alura e l‘Aline tut suleta cun la Mama. La Mama ad igl bab bagliafan strusch ple anzemel a mintgatànt oda l’Aline sco els sadaspetan. Igl e anzuma betga ple bi a tgea. A la mama e adigna aschi seriusa. Ella e ear vagnida blear ple rigurusa a savila ple savens ca schiglioc.
L‘Aline â me raquinto agl Daniel ad a la Mariana, c’igl bab vomi davent a c’ella vegi grànda tema da me ànc vaser el fetg poc. Quegl fa vagnir tresta ella ad ella sto savens dar is.
Szene anhören
|
|
Segl bànc (violenza a tgea)
Qua sea igl Julian segl bànc. Tut sulet. Ad el varda gioubass. El â aschi mal la spatla ad igl bratsch. Igl bratsch e tut cotschen. Mo quegl de nign vaser. Parquegl â sia mama liieu suravei egna fascha. Ella â getg: «Quegl raquentas tei a nign, âs capieu?! Quegl va tier nut a nign.» Quegl gi ella mintg’ea. Antocen uss â el ear ànc mena bagliafo da quegl cun oters.
Sieus bab â ier pitgieu aschi fetg el, c’el â ussa egn grànd flatg blau sen la spatla. Ad alura igl â igl bab tgapo el pigl bratsch a stumplo aschi fetg c’igl Julian e cupitgieu gioubass ad â ànc safatg mal ple fetg. Par ca nign vezi anzatge, tira igl Julian adigna aint raglia cun mongias lùngas.
Ussa veza igl Bene igl Julian a sear segl bànc a vean vei tier el. Igl Bene sa betga tge c’e capito cugl Julian. El â anzaco cumpassiùn cugl Julian, parquegl ca lez e adigna aschi ruassevel ad el tratga: «Atgnameing amparass jou bugent aglJulian tge c’el â a partge c’el tira adigna aint raglia aschi tgòlda, ear sch’igl dat sulegl sco oz!» Ad el par’igl ear c’igl Julian segi bunameing adigna trest.
Szene anhören
text alternativ
Igl Julian e aschi trest. La surmestra â avànt durlo cun el. El veva fatg ampo flausas, mo atgnameing sainza ler, el leva betga rumper anzatge ad â anzuma betga managieu nosch, ad ussa tratga el c’ella vegi anzuma betga ple bugent el. Ad el â gea aschi bugent la sia surmestra!
Ussa s‘avaschegna igl Bene agl bànc. El â anzaco cumpassiùn cugl Julian, parquegl ca lez e cun egn’ea aschi eri ad el tratga: «Atgnameing amparass jou bugent igl Julian tge c’igl segi atgnameing capito!»
Szene anhören
|
|
Genitur malzàn (dependenza, malzogna psicica …)
Qua stat la Mirja datier da la zev. Gest â ella ànc fatg cun tschellas duas buabas egn gioi da splatschar ad ellas ân gieu legher anzemel. Mo ussa sa ella betga tge c’ella de far. Sia mama stat velà tier la zev a cloma ella. Mo ella cloma puspe aschi tscheart. Igl ple bugent vess la Mirja ca la mama nass gest puspe a tgea par c’igls oters unfànts la vezian betg ascheia.
La mama da la Mirja â egna malzogna c’ign sa betga propi vaser. Ella e savens tresta a bagliafa mintgatànt aschi tscheart. Alura capescha la Mirja anzuma betga tge c’ella manegia. La Mirja po dantànt betga bagliafar da quegl, parquegl c’ella sa ca las mamas digls oters unfànts en otras.
Szene anhören
text alternativ
Qua stat la Mirja datier da la zev. Gest â ella ànc fatg cun tschellas duas buabas egn gioi da splatschar ad ellas ân gieu bien anzemel.
Mo ussa sa ella betga tge c’ella de far. Sia mama e vagnida tier la zev a cloma ella. La mama tegna ainta màn egna tgapetscha. «Partge?», sagritainta la Mirja, «jou ve gea prieu cun me la mia tgapetscha. Jou sund grànda avunda!»
Sia mama fa adigna sco sch’ella fuss ànc pintga. Ear la surmestra â gea getg ca la Mirja degi betg adigna vagnir acumpagneada da la mama sen la veia an scola, ella setgi gea dagî ir suleta.
Szene anhören
|
|
Mattas chi saglian culla corda.
Loretta e Francisca prouvan da saglir adüna al listess mumaint. Queco las fo arir.
Szene anhören
|
|
Iffaunts chi giouvan culla balla
Natalie e Severin as büttan ün balla da gomma-s-chima blova. Natalie es fich buna illa scoula da sport cun bütter la balla perche ch'ella es buna da mirer fich precis. Per quelo è'la bod in mincha posa vi dal exerciter a bütter la balla cun sias amias e cumpagns.
Szene anhören
|
|
Baderlöz our sün s-chela (amurus)
Quecò sun Silvio e Milena. Els s'han drizzos aint pachific our sün s-chela inua ch'els as plachan bod mincha posa. Silvio cugnuoscha a Milena già daspö cha sun tuot pitschens. Els duos guardan vi tar las duos mattas chi exerciteschan a saglir culla corda. Loretta es la matta culs chavels s-chürs. Silvio disch inchanto: "Loretta so saglir il meglder culla corda. Üngün nun es uschè bun scu ella!"
Cò dumanda Milena a Silvio: Tü hest bain fichun gugent a Loretta?" ed ella fo ün risulin. Silvio vain cotschen e do melapaina dal cho. Perche cha que es vaira que ch'ella disch. Spraunza nu disch ella invaunt ad üngün. Perche ch'el nu so svessa na sch'el voul dir quecò ad oters. Be Milena so ch'el ho fich gugent a Loretta.
Szene anhören
|
|
Illas chotschas (penibel)
Cò sto Adrian e tuots il guardan. O na, quecò l'es penibel. El ho fat in chotschas. Be ün pô ma las mattas Anna, Rina e Maria s'haun dalum inachüertas e 'l guardan. Rina sto immez e'l ria our e muossa eir auncha sün el, uschè cha tuots paun vaira. Ella clama: "Quecò stuains quinter in mincha cas eir als oters da la classa, quecò es uschè da rir. Adrian fo auncha in chotscha."
Cò vain tiers Philipp - il mat cul T-Shirt blov. Philipp es il meglder amih dad Adrian ed el so cha da quecò al capita minchataunt. Ad el nu pera quecò neir uschè mel. Philipp sto uossa dasper el e nu so che piglier a maun.
Szene anhören
|
|
Seaparaziun dals genituors (Dispüta in famiglia)
Cò sto Aline, la matta cun la chotscha a rings. Aline crida già ch'ella es taunt trista. Per furtüna es Daniel e Mariana dasper ella e la cuffortan. Aline tradescha als duos ch'ella nu voul niauncha pü ir a scoula. Perche cha bap ho dit ch'el vöglia ir davent da chesa. Alura es Aline suletta cun sia mamma. Mamma e bap discuorran melapaina ün cun l'oter e minchataunt oda Aline ch'els as dispütan.Que nun es bricha pü bel a chesa. E mamma es adüna uschè seriusa. Ella es eir dvanteda bger pü severa e lagna pü suvenz cu aunz.
Aline ho be quinto a Daniel e Mariana cha sieu bap voul ir davent e ch'ella ho temma da'l vzair be auncha d'inrer. Quecò la fo gnir trista ed ella ho suvenz da crider.
Szene anhören
|
|
Sül baunch (violenza a chesa)
Cò tschainta Julian sül baunch. Be sulet. Ed el guarda giò per terra. Ad el fo mel la spedla e'l bratsch. Il bratsch es tuot cotschen. Ma el nu voul cha qualchün vezza quelo. La mamma ho miss üna fascha suraint per cha nu's vezza. "Quecò nu dist ad üngün, hest inclet? Quecò nu vo tiers ad üngün. Quecò disch'la mincha vouta. Fin uossa nun ho'l neir auncha mê discurrieu da quecò cun üngün.
Sieu bap l'ho plunto her ferm uschè cha que ho do ün grand flach blov vi da la spedla. Ed auncha tiers l'ho il bap stumplo telmaing cha Julian es crudo e s'ho fat auncha pü mel. Per ch'üngün nu bada tira Julian adüna aint vstieus cun mangia lungia.
Uossa vezza Bene a tschanter a Julian sül baunch e vo vers el. Bene nu so che chi'd es capito cun Julian. Julian al fo in qualche maniera cumpaschiun perche cha quel es adüna uschè quiet ed el s'impaissa: "Insè dumandessi gugent a Julian che ch'el ho e perche ch'el es adüna trat aint uschè chod eir cur cha'd es bel sulagl scu hoz." Que al pera eir cha Julian es bod adüna trist.
Szene anhören
Text per svier
Julian es fichun trist. Sia magistra ho lagno be aunz. El vaiva fat ün pô tuctarias ma bod sainza vulair, el nu vulaiva rumper ünguotta e nu vaiva managio mel, ed uossa pensa'l ch'ella nu l'ho pü gugent. Ed el ho uschè gugent a la magistra!
Uossa vain Bene in vicinanza dal baunch. Julian al fo displaschair già ch'el es dandettamaing uschè quiet ed el stüdgia: "Insè al dumandessi gugent che chi'd es capito".
Szene anhören
|
|
Genitur amalo (dependenza, malatia psichica)
Cò sto Mirja in vicinanza da la saiv. Güsta vaiv'la auncha fat ün gö da splatter cun las duos otras mattas e's vaiva divertida. Ma uossa nu so ella che fer. Sia mamma sto daspera la saiv e la clama. Ella clama darcho uschè curius. Il pü gugent vess Mirja cha sia mamma gess svelt darcho a chesa e cha'ls oters iffaunts nu la vzessan uscheja.
La mamma da Mirja ho üna malatia cha nu's vezza inandret. Ella es suvenz trista e discuorra minchataunt uschè curius. Mirja nun inclegia alura niauncha che cha sia mamma voul dir. Ma Mirja nu voul discuorrer da quecò perche ch'ella so cha las mammas dals oters sun otras.
Szene anhören
Text per svier
Cò sto Mirja in vicinanza da la saiv. Güsta ho'la fat ün gö da splatter cun las duos otras mattas ed ellas vaivan flot insembel.
Ma uossa nu so'la che ch'ella dess fer. Sia mamma es riveda tar la saiv e la tschercha. La mamma ho cun se üna chapütscha. "Perche?" s'agita Mirja. "Eau d'he tuottüna piglio cun me la chapütscha, eau sun grand'avuonda!"
Sia mamma fo adüna uschè scu sch'ella füss auncha üna poppina. Eir la magistra ho già dit cha que nu fatscha dabsögn da mner a scoula adüna a Mirja, ch'ella sapcha già lönch ir a scoula suletta.
Szene anhören
|
|
Mattas chi siglian culla sua
Loretta e Franziska prouvan da siglir adüna il listess mumaint. Ellas ston adüna rier lapro.
Szene anhören
|
|
Uffants chi giovan culla balla
Natalie e Severin tiran vi e nan üna balla blaua da gomma a s-chima. Natalie es fich buna in sport perquai ch’ella sa trar fich bain la balla e mirar fich precis. Our da quel motiv exercitesch’la in bod mincha posa a trar la balla cun sias amias e seis amis.
Szene anhören
|
|
Scuttöz suot s-chala (esser inamurà)
Quai sun Silvio e Milena. Els stan pachific sülla s-chala e quai bod dürant mincha posa. Silvio cugnuoscha a Milena daspö chi d’eiran fich pitschens. Els duos guardan via pro las duos mattas chi exerciteschan a giovar culla corda. Loretta es la matta culs chavels s-chürs. Silvio es inchantà: “Loretta sa siglir il plü bain culla sua. Ingün nu sa far quai uschè bain sco ella!”
Qua dumonda Milena a Silvio: ”Tü hast suuul jent a Loretta, hmm?”e ria ün pa suotoura. Silvio vain tuot cotschen e dà ün païn dal cheu da schi. I tuorna nempe, quai ch’ella disch. Spranza nu quint’la quai inavant ad ingün. El nu sa nempe svess na, sch’el less quintar ad inchün da quai o brich. Be Milena sa uossa ch’el ha propa fich jent a Loretta.
Szene anhören
|
|
Illas chotschas (penibel)
Adrian sta quia e tuots til guardan. Oh na, quist til es penibel. El ha fat in chotscha. Be ün païn, ma las mattas Anna, Rina e Maria han badà be subit e til guardan. Rina es immez aint e til ria oura e muossa eir amo sün el, uschè cha tuots pon verer. Ella cloma: ”Quai stuvaina quintar a tschels in classa, quai es per rier da schloppar, Adrian fa amo in chotscha!”
Qua vain Philipp – il mat cul t-shirt blau. Philipp es il meglder ami dad Adrian e sa fingià cha quai til capita minchatant. Ad el nu para quai neir nüglia da mal. Philipp sta daspera e nu sa insomma na, che ch’el dess far.
Szene anhören
|
|
Separaziun dals genituors (dispitta in famiglia)
Qua es Aline, la matta cullas chotschas anelladas. Aline crida perquai ch’ella es uschè trista. Per furtüna sun là Daniel e Marina e tilla cuffortan. Aline tradischa ad els duos, ch’ella nu less gnanca plü ir a scoula. Bap ha nempe dit ch’el giaja bainbod our d’chasa. Lura es Aline be suletta cun mamma. Mamma e bap nu discuorran bod plü insembel e minchatant doda Aline ch’els dispittan. I nun es insomma na plü bel a chasa. E mamma es adüna uschè seriusa. Ella es eir gnüda bler plü severa e lagna plü suvent co avant.
Aline ha quintà quai be a Daniel ed a Marina, cha bap giaja our’d chasa e ch’ella haja temma, da til verer be amo d’inrar. Quai tilla fa gnir trista ed ella sto cridar suvent.
Szene anhören
|
|
Sül banc (violenza in chasa)
Quia sezza Julian sül banc. Be sulet. Ed el guarda giò per terra. Ad el fan uschè mal la spadla ed il bratsch. Il bratsch es tuot cotschen. Quai nu dess però verer ingün. Perquai ha mamma miss sü üna fascha. Ella ha dit: ”Quist nu quintast ad ingün, hast inclet?! Quai nu va pro ad ingün.” Quai disch’la mincha jada. Fin uossa nun ha’l neir amo mai discurrü cun oters da quai.
Seis bap til ha dat her ferm clocs, uschè ch’el ha uossa üna gronda flacha blaua sülla spadla. Ed implü til ha seis bap stumplà uschè ferm, cha Julian es crodà e s’ha fat amo bler plü mal. Per ch’ingün nu bada nüglia, tira Julian adüna aint büschmainta cun mongia lunga.
Uossa vezza Bene a Julian chi sezza sül banc e chamina vers el. Bene nu sa che chi’d es capità a Julian. Julian til displascha perquai ch’el es adüna uschè quiet, ed el pensa:”Vairamaing dumandessa jent a Julian che chi til manca e perche ch’el es adüna trat aint uschè gross, dafatta schi’d es ün di plain sulai sco hoz!” Ad el para però eir cha Julian guarda bod adüna oura trist.
Szene anhören
Text alternativ
Julian es schnuaivel trist. Sia magistra es gnüda gritta avant cun el. El vaiva fat ün pa plufrarias, ma bod nüglia aposta, ed el nu laiva rumper nüglia ed el nun ha manjà gnanc zich mal e uossa pensa’l ch’ella nu til haja insomma na plü jent. El, chi ha uschè jent a sia magistra!
Uossa vain Bene in vicinanza dal banc. Ad el displascha Julian in alch möd, perquai cha quel es tuot in d’üna jada uschè quiet ed el pensa:”Vairamaing dumandessa jent a Julian, che chi til manca!”
Szene anhören
|
|
Ün genitur amalà (dependenza, malatia da la psica …)
Qua es Mirjam, in vicinanza da la saiv. Ella ha güsta be giovà ün gö da splattar divertent cun tschellas duos mattas ed id han gnü flot insembel. Ma uossa nu sa’la che ch’ella dess far. Sia mamma es dasper la saiv e tilla cloma. Ma ella tilla cloma darcheu uschè curius. Mirja vess il plü jent cha sia mamma gess svelt darcheu a chasa e cha tschels uffants nu tilla vezzessan uschè.
La mamma da Mirja ha üna malatia chi nu’s vezza propa. La mamma da Mirja es suvent trista e discuorra minchatant uschè curius. Lura nun inclegia Mirja gnanca che ch’ella manaja. Mirja nun ha vöglia da discuorrer da quai perquai ch’ella sa cha las mammas da tschels sun oter.
Szene anhören
Text alternativ
Qua es Mirjam, in vicinanza da la saiv. Ella ha güsta be giovà ün gö da splattar divertent cun tschellas duos mattas ed id han gnü flot insembel.
Ma uossa nu sa’la che ch’ella dess far. Sia mamma es dasper la saiv e tilla cloma. La mamma ha tut cun sai üna chapütscha. “Perche?” s’agita Mirja,”eu n’ha fingià tut cun mai mia chapütscha. Eu sun tuottüna gronda avuonda!”
Sia mamma fa adüna uschè, sco sch’ella füss amo uschè pitschna. Eir la magistra ha fingià dit cha la mamma nu dessa adüna manar a Mirja a scoula, ch’ella sapcha fingià dalönch ir suletta.
Szene anhören
|